Nergens ter wereld heb ik zulke leuke, lieve, beleefde mensen ontmoet. Het verraste me. Ik heb al veel mooie reizen mogen maken en leuke mensen ontmoet, maar de vriendelijkheid in Japan oversteeg mijn verwachtingen. Net als heel veel andere dingen die we meemaakten. Ik maakte zoveel bijzondere dingen mee dat ik besloot om er een blog over te schrijven. Daarom hier mijn top 10 met meest vreemde, opvallende en fijne dingen die mij zijn opgevallen in Japan.
1. De toiletten
Brillen die automatisch omhoog gaan, verwarmde toiletbrillen, warme waterstralen, een wastafeltje op de spoelbak en extra doorspoelgeluiden. Dat is de wereld van de Japanse toiletten. Een gebruiksaanwijzing is geen overbodige luxe, want het lijkt wel een cockpit. Het vereist enige oefening, zie maar eens de spoelknop te vinden tussen alle andere knoppen. Dat vond ik in het begin dan ook erg spannend, want als je op de verkeerde knop drukt wordt de warme waterstraal geactiveerd. Brrrzzzzzzz klinkt de wc ineens. Wat gebeurt er?! Op miraculeuze wijze verschijnt er een omgedraaide ‘kraan’ uit de rand van het toilet en spuit er een straal warm water tegen je onderlijf. Wel beter voor het milieu, omdat je minder wc-papier hoeft te gebruiken. Maar ik kan me niet voorstellen dat je een kreet van schrik kan onderdrukken. Ik niet.
Daarnaast hadden veel toiletten kastjes aan de muur hangen met de tekst “flushing sound effect”. Druk hierop en er klinkt een minuut lang een geluid alsof je een toilet doorspoelt. Ik begreep de eerste keer niet meteen waarvoor dit moest dienen. Naarmate ik vaker in openbare toiletten kwam hoorde ik altijd deze geluiden achter de deuren. Het is heel normaal om eerst op dit knopje te drukken en volgens rustig naar het toilet te gaan zonder dat iemand je hoort. Schaamte is toch best wel een dingetje in Japan, vooral voor vrouwen.
2. Hartelijkheid en beleefdheid
Nergens ter wereld heb ik zoveel hartelijkheid gevoeld als in Japan. Kijk een beetje vragend om je heen en er komt al iemand bij je om te vragen of je hulp nodig hebt. Ook zijn Japanners ontzettend beleefd. Meerdere keren buigen, altijd groeten en bijna voor je gaan rennen als je iets vraagt. Maar vergis je niet, het is niet nederig of kruiperig. Daarom voelt het erg goed om zo behandeld te worden. Ik zag mijn eigen gedrag ook veranderen toen ik langer in Japan was.
Een ontmoeting die ik nooit meer zal vergeten had ik met een man in Matsumoto. Hij kwam langsfietsen toen we bij een bushalte stonden te hannesen. Hij stopte met de vraag of hij ons kon helpen. Hij heeft de tijden voor ons uitgezocht en gekeken welke bus we moesten hebben en waar we moesten stoppen. Hij belde een aantal mensen om te checken of het wel klopte wat hij had uitgezocht. Hij bleef zelfs wachten tot de bus arriveerde. En uiteraard werden we uitgezwaaid. Zie je het al gebeuren in Nederland? Natuurlijk zullen er mensen zijn die doen. Maar dit voorbeeld is geen uitzondering, gedurende onze hele reis hebben we hulp gekregen.
Een andere leuke ervaring hadden we op de vismarkt in Tokyo. We stapten uit de taxi bij de vismarkt. Daar stonden we dan in het donker. Nergens vis te bekennen. We keken wat verloren om ons heen. Dan komt er een open karretje langsrijden met een man erop. “Fishmarket?” “Hop on!”. Met z’n vieren springen we op zijn karretje en worden we over de hele vismarkt gereden naar de ingang. Prachtig.
3. Gamers
Japanners zijn gamers. Overal vind je grote betonnen gebouwen met verdiepingen vol spelautomaten. Wanneer de schuifdeuren opengaan komt er oorverdovende herrie en sigarettenrook naar buiten. Een heel populair gokspel is Pachinko. Miljoenen zilveren kogeltjes vallen naar beneden in het automaat. Met een knop kan de route van de kogeltjes worden bepaald en moeten deze uiteindelijk in een plastic bak vallen. Hoe meer kogeltjes, hoe meer geld. Meerdere keren zijn we deze hallen ingelopen, omdat we onze nieuwsgierigheid niet konden bedwingen. Rokende, vermoeide, oude mannen en vrouwen hangen in de kleine draaistoeltjes. Starend naar de kogeltjes in het TL-licht, met iedere machine zijn eigen geluidje, felle kleuren en animaties waardoor ik er niet langer dat 5 minuten kan zijn zonder hoofdpijn te krijgen. Sommige Japanners hebben wel zeven (!) volle bakken met kogeltjes naast hun stoel opgestapeld.
Nadat we vijf verdiepingen met pachinkoautomaten omhoog zijn gegaan, komen we op een verdieping met andere soorten spellen. Een verdieping met allemaal race- sport- en schietspellen en dan weer een verdieping die helemaal roze is gekleurd. De hemel voor Japanse pubermeisjes, met allemaal grijpmachines voor knuffels en armbandjes en fotohokjes om foto’s van jezelf te maken waarop je ogen automatisch heel groot worden gemaakt en je roze wangetjes krijgt. Dan komen we ons favoriete spel ‘Maimai’ tegen. Heel snel moet je figuren die verschillende kanten op schieten op muziek volgen met je hand. En ook daar zijn de Japanners heel erg goed in! In heb zo’n vermoeden dat zij zich hier dag en nacht begeven. Nooit zal ik zo goed worden, dus ik geef het snel maar weer op.
4. Wacht even, ik moet eerst even mijn konijn uitlaten
De vrouw in Tokyo die haar konijn uitliet op straat. Met kleding, een kanten tuigje en alles. We moesten twee keer kijken voor we ons beseften dat het een konijn was. Ik baal nog steeds dat ik geen foto heb gemaakt.
5. Pratende apparatuur
Japanners zijn stil en duiken het liefst achter hun pony of mondkapje. Daarbij kijken ze continu op hun smartphone waar de een spelletje op spelen. Om deze stilte te compenseren ontvang je overal informatie door de speakers. In de treinen, bussen en metro’s wordt continu een update gegeven van waar je bent, waar je naartoe gaat en wat je wel en niet mag. Alle apparaten praten tegen je in Japan. De lift, de bushalte (realtime een update van de positie van de bus), de vuilniswagen, de brandweer, stoplichten, de ambulance, de cablecar en frisdrankautomaten. Zelfs het pinautomaat in een winkel.
6. Structuur
Werkelijk overal is een rij voor. Alles is gestructureerd. Er staan lijnen op het perron om aan te geven waar je moet staan om te wachten op de trein. Één voor de eerstvolgende trein en één voor de trein erna. Het is natuurlijk ook niet zo gek om veel regels te hebben, met een land met zoveel inwoners. Ik wist wel dat Japan druk is, maar je weet pas hoe dat is als je in een drukke winkelstraat in Tokyo staat. Het woord ‘druk’ heeft sindsdien een heel andere dimensie gekregen voor mij. Ik vind het knap om te zien hoe het met zoveel mensen bij elkaar toch gestructureerd en overzichtelijk kan zijn. Bij iedere deur van de trein, metro, restaurant, onsen (hete baden), staat iemand om de boel te structureren. Je wordt begroet met meerdere buigingen en er wordt gezorgd dat je wel op de juiste plek staat. Een beetje naar links alsjeblieft!
7. Restaurants
De restaurants in Japan zijn ook net een beetje anders dan we gewend zijn. Door het aantal mensen in Tokyo is veel de hoogte in gebouwd. Gebouwen bestaan uit meerdere verdiepingen, waardoor niet alles wat je zoekt op ooghoogte is. Zo kan het dat je op de achtste verdieping uit eten gaat en een drankje drinkt op de twaalfde. Het is elke keer weer spannend wat je tegen gaat komen als de liftdeuren opengaan.
Buiten de meeste restaurants staat een rijtje stoelen om op te wachten voor je een restaurant binnen mag. Ook staat er een bordje met een lijst waar je je naam op moet schrijven. Je wordt vanzelf gehaald zodra er plaats is. Ik was ook erg verbaast over de plastic voorbeelden van de gerechten bij bijna ieder restaurant buiten staan. De gerechten van de kaart zijn tot in detail uitgewerkt. Een bord spagetti met vork en lepel, sushi, soep, rijst met kip. Alles lijkt precies, alleen glimt het door de plastic coating. Wel erg handig, je hoeft de taal niet te begrijpen om te weten wat er op de kaart staat.
Als je aan tafel gaat krijg je heerlijke warme doekjes aangereikt om je handen schoon te maken, deze mis ik nog steeds. Als je dorst hebt kan je trouwens werkelijk overal drinken krijgen. Er staat op iedere hoek van de straat (niet overdreven!) een automaat waar je alle soorten gekke drankjes uit kan halen, inclusief koude koffie.
8. Onsen
Japan is een vulkanisch land. Daardoor zijn er duizenden heetwaterbronnen, ook wel onsen genoemd. In heel Japan kan je lekker ontspannen in zo’n onsen. Bij je hotel of openbare onsen. Zoals er zoveel rituelen zijn in Japan is er ook een ritueel voor het baden in een onsen.
Ga je in een bad, kom dan met alleen je kimono aan. Veel van de hotels hebben een eigen onsen. In een kleedruimte laat je je kimono en slippers achter. Met een mini-handdoekje loop je de wasruimte in. Voordat je in de onsen gaat start je namelijk met een uitgebreid wasritueel. In de wasruimte vind je een klein krukje (die echt fantastisch zit voor zo’n lange Nederlandse), een spiegel, een douchekop die op kan hangen en een teiltje. Er wordt hardhandig geschrobd. Op werkelijk álle plekken. Wij hadden er meestal snel genoeg van en wilden lekker het hete water van de onsen in. Maar de Japanse dames waren al snel zo’n 20 minuten bezig. Om vervolgens na 2 minuten in de onsen er weer vandoor te gaan. Ik kwam erachter dat dit meer een schoonmaakritueel is dan dat er echt ruimte is voor ontspanning.
9. Schoenen uit, slofjes aan
In veel huizen en ryokans mag je niet met schoenen naar binnen. Het is overal dan ook erg schoon. Er wordt van je verwacht dat je je schoenen uitdoet. Er liggen slofjes voor je klaar, uiteraard in maat 34, dus ze passen niet echt. Het heeft wel iets grappigs, die volwassen mannen met roze slofjes. Het leidt wel tot veel gedoe met je schoenen, helemaal als je wandelschoenen aanhebt.
10. Veilig
In Japan voel je je veilig. Ik denk niet dat ik mij ooit veiliger heb gevoeld in een land dan in Japan. Zelfs in Nederland weet je dat je op je spullen moet letten. Maar in Japan maakt het echt niet uit. Je mag niet stelen, dus Japanners doen dat niet. Gewoon omdat het niet mag. Ik zie veel portomonnees uit broekzakken steken (Japanse mannen hebben gigantische portemonnees) en eigendommen liggen open op tafel. Als iemand iets laat vallen wordt het direct opgeraapt en teruggegeven, inclusief een dikke buiging uiteraard. Het is mooi om te zien. Een kleine kanttekening zijn wel de dronken Japanse mannen. Die kunnen luidruchtig (ja, echt!) worden. Maar op het moment dat je aangeeft dat je daar niet van gediend bent zijn ze ook meteen weer weg. Dus moest ik daar eigenlijk alleen maar om lachen.
Twijfel je om Japan te bezoeken? Doen!